SİYASET BİLİMİ…

SİYASET BİLİMİ…

Günlük konuşma dilinde kullandığımız terimlerin kelime anlamını bilmemek ya da sözcüğe sözlükte bulunan anlamlarından farklı anlamlar yüklemek kavram karmaşasına sebebiyet verir. Kavram karmaşasını önlemek amacıyla toplumda nesnelerin, kavramların ne anlam ifade ettiği hususunda konsensus oluşması uzun bir süreçtir. Konuşma eyleminde bulunurken kullandığımız kelimeler daha önce anlamları hakkında görüş birliğine varılan sözcüklerdir.

Ancak kelimeler bazen bilinçsizce yada tam aksine kötüniyetli bir biçimde bilinçli olarak kendi anlamları dışında kullanılmaya başlanır. Hatta bazen sözcük aslına o kadar yabancılaşır ki tam tersi bir mana ifade ederken kullanıldığı görülür. Özellikle tartışma programlarını izlerken ideoloji ve siyasal rejimlerden bahsediliyor ise bir kavramın ancak diğer bir kavramı içeriğinde barındırmaması ile hayat bulduğu durumlarda aynı şeyleri ifade ediyormuş gibi kullanılmaları kulağımı tırmalar. Komünizm, liberalizm, sosyal demokrasi, sosyalizm, milliyetçilik, faşizm v.b kelimeler havada uçuşurken bağlamından kopar bambaşka şekilde biçimlenir. Programların sonuna doğru her şey o kadar birbirine karışır ki ortam hararetlenir. Kim hangi kelimeyi ne manada kullanıyor diye dikkat kesilirim. Ancak kendi anlam dünyasından koparılan kavramlar başıboş savrulurken anlamlandırma yapabilmek çok zordur.

Bu nedenle; yazılarımda bir süre çok kullandığımız ancak ne anlama geldiğini yada bağlamını çok iyi bilmediğimiz kavramları irdelemeye karar verdim.

Seçimlere kısa bir süre kalmışken de ilk olarak “Siyaset” terimi üzerinde yazmak istedim.

Siyaset sözcüğü Arapça kökenli bir kelime olup; “At eğitimi” anlamına gelmektedir. Aynı mealde kullanılan “Politika” kelimesi ise Yunan kökenlidir ve “Devlete ait işler” manasını taşır.

Siyaset bilimi ile uğraşan bilim adamlarının bir kısmı siyaseti; “ülke, devlet ve insan yönetimi” olarak tanımlar.

Eski Yunan’dan bu yana siyaset konusunda eserler verilmiştir. Siyasetin nasıl olması gerektiği konusuna yönelen felsefik tartışmalardan sonra Aristo ilk defa dönemindeki 158 kent devleti anayasasını inceleyerek olması gerekeni değil “olan” sistemi incelemiştir. Aristo’nun “Politika” isimli kitabı günümüzde siyasetle uğraşanların okuması gereken kitaplardan biridir. Günümüzden ikibin yıl önce yaptığı inceleme ile çoğunluğun yönetime katılması, orta sınıfın önemi, kamuoyu gibi kavramları ele alan Aristo’dan sonra İbni Haldun, devlet ve iktidar kavramları üzerine incelemeler yapmıştır. Olayları neden sonuç ilişkileri ile ele alan İbni Haldun; ekonomik etmenler, toplumsal olaylar ve siyasal sistemler arasındaki bağıntılar üzerinde durmuştur. İlişkiler ağının değişkenliğine vurgu yapmıştır.

İtalyan düşünür Makyavel ise günümüzden beş yüzyıl önce siyasal iktidarın ele geçirilişi, korunması, büyümesi gibi durumları gözlemleyerek çıkarımlarda bulunmuştur. Siyaset biliminin doğuşunda Montesquieu’nun toplumun içinde bulunduğu coğrafik koşulların, hukuk ve siyasete etkisini ele aldığı “Yasaların Ruhu” eseri, sosyolojinin kurucusu olan Comte’un yapıtlarını da unutmamak gerekir.

Günümüz dünya siyasetini anlayabilmek için siyaset kavramının temellerinin ortaya konulduğu hiç değilse temel eserlerin okunmaları gerekir. Haftaya kaldığımız yerden devam etmek ümidiyle…

Av. Arb. Asiye Funda İNAL